Bit
Bit; bilimsel adıyla (Phthiraptera), dünyada yaklaşık 5.000 türü bulunan genellikle 6 ayaklı olan, dişi ve erkek cinsleri bulunan, kan emerek yaşamını sürdüren bir parazittir. Boyları 2-5mm. arasında değişen bu canlıların ömürleri ortalama 1 aydır ve kanı olan her türlü canlıya musallat olabilirler. Kan ile direk temas halinde oldukları için, her canlı için de ayrıca potansiyel bir tehdit unsurudurlar. Bitlerden insanlara; sarı humma, tifüs gibi salgın hastalıkların geçtiği görülmüştür.
Bitlerin çok hızlı şekilde bulaşma-transfer olabilme özelliği bulunmaktadır. Bit zıplayarak hareket edebilen kabiliyette bir haşere olduğu için, insandan insana rahatlıkla geçebilmektedir. En yaygın belirtisi ise; başın ve ensenin kaşınmasıdır. Bitler yumurtlama yöntemiyle ürerler ve yumurtalarına sirke adı verilir. Saç biti insan vücudu dışında yalnızca 48 saat yaşayabilir ve evcil hayvanlar üzerinde yaşayamaz. Sirkeler ise; insan vücudu dışında kumaş ve battaniye üzerinde 10-15 gün kadar canlı kalabilirler. Bitten kurtulmak için, bireysel temizlik önemli olduğu gibi, ortamın da bu haşerelerden arındırılması son derece önemlidir.
Bitlerin saçlardan ya da vücudun herhangi bir yerinden çıkarılması için yapılan tırnaklama işlemi (bitin ya da sirkenin iki parmak arasında tutularak tırnaklarla parçalanması), sıkça yapılan fakat sağlık açısından oldukça risk taşıyan yanlış uygulamalardan biridir. Bu şekilde belki bit öldürülür ve etkisiz hale getirilebilir. Ancak; parçalanan bitin ya da sirkenin karnındaki kan, bakteri ve diğer zararlı salgılar, tırnak içine yerleşir ve bu tırnaklara sahip kişinin temas ettiği her nesne olası bir hastalığın taşıyıcı olabilir. Ayrıca; bitin bulunduğu bölge ve bedene sahip kişi için de ayrıca risk ve sağlık tehdidi oluşturur. Bitin öldürüldüğü yere dağılan kan, bakteri ve virüslerin oluşturacağı çeşitli enfeksiyon riskleri, sağlığı tehdit eden unsurlar kapsamında her zaman söz konusudur.
Bitlerin Yaşamı Ve Beslenmesi
Gözle çok zor görülen bitlerin ömrü yaklaşık olarak 30 gündür.Boyları ise 2-5 mm. arasında değişkenlik gösterir ve insanların başında yaşar.Genç bireyler anne sütü ile beslenirler.Renkleri grimsi olmakla birlikte midesi kan dolu bir bit kırmızı renkte de görünebilir.Yumurtadan çıkan bit 7-10 gün içerisinde üremeye hazır duruma gelmiştir.Konağından ayrılan bit, dışarıda ancak 48 saat yaşayabilir ve bit yumurtası (sirkesi) ise; yünlü örtü gibi eşyalar üzerinde en fazla 10-12 gün arasında hayatta kalabilir.Baş biti, kıl biti, elbise (vücut) biti, bitki biti gibi bölgelere ve canlılara ayrılan has türleri vardır.Dişisi halk arasında sirke denilen yumurtalarını özellikle ense ve kulak arkası saç kıllarının diplerine kitin kılıfı ile tek tek yapıştırır.Yavrular 2-3 haftada ergin hale gelirler.Bu canlıya vücudun tüysüz veya az tüylü yerlerinde yaşadığından dolayı vücut biti de denir.Elbise biti 3-4 mm. boyundadır ve dişisi yumurtalarını çamaşırların kıvrımlı yerlerine yapıştırır.Tifüs hastalığını yaymasından dolayı çok tehlikeli bir asalaktır.Tifüs mikrobu bitin barsağında çoğalıp bitin dışkısı yoluyla insana bulaşabilir.
Kıl biti; baş hariç, vücudun sakal, göğüs gibi diğer kıllı yerlerinde barınır.Gri ve beyaz tonlarında renklere sahiptirler ve yumurtalarını kıl diplerine bırakırlar.Yumurtalar toplu iğne ucu kadar küçük ve siyah renktedirler.Ergin bitler ise; kıl diplerine gömülüdür ve fazla kaşınmaya sebep olurlar.Boyları da ortalama 1-1.5 mm. civarındadır.Bitki biti de, bitki ve ağaçların üzerinde yer alır ve oldukça küçüktür.Kanatlı ve kanatsız türleri olan bitki bitleri, üzerinde bulunduğu yaprak ve ağaç parçacıklarını parçalayıcı ağız yapısı ile kemirerek beslenirler.
Yaşam alanlarımıza her türlü yollarla geçiş sağlayan bit, genellikle pamuklu ve yünlü kumaş üzerlerine yumurtalarını bırakır ve çıkan yavru hemen beslenmek için canlı bir varlığa geçiş sağlar.Toplu yaşama alanlarında hastane, okul, yatakhane gibi toplu yaşama alanlarında insandan insana kolaylıkla geçebilir.İnsanların ortak kullandıkları eşyalardan dolayı birbirlerine kolaylıkla bulaşabilir. İnsanlarda bulunan bitler kan emerek beslenme sağlar.Hayvanda bulunan bitler ise; kemirici ağız yapıları sayesinde hayvanların derileri, kılları ve tüyleri ile beslenir.Bit yumurtasını insan kafasında, enseye ve kulak arkasına bırakır.Bu bölgeler çok sık kaşınır.Bit yumurtası beyaz ve oval bir şekildedir.Yumurtalar dişi bit tarafından çok iyi yapıştırılmıştır ve çekme ile çıkarılması çok zordur.Bu zararlıların yok edilmesi için özel üretilmiş ilaçlar kullanmak gerekir.
Bitlerin Zararları
Bit insan üzerinde ciddi sayılabilecek olumsuz etkilere sebebiyet verecek kadar zararlı haşere türlerinden bir tanesidir.Bu mikroskobik canlıların şaşılacak derecede hızlı bulaşma özelliği bulunmaktadır.Bit ve bit türü haşereler, insanlara ve bulundukları canlılara bağlı olarak değişik şekillerde hastalık ve zarar verme potansiyeline sahiptirler.İnsanlarda yaşayan baş bitleri; tifüs, humma ve racia türü çeşitli hastalık mikroplarını bulaştırarak tehlike saçabilirler.Kaşıntı ve alerji gibi reaksiyonlara neden olmakta birlikte, yaşanan bu sıkıntılı süreçte insanın toplumdan dışlanmasına sebep olurlar.Bu haşere, üzerine yerleştiği canlıdan ortalama olarak 4-5 defa kan emer ve her defasında karnı şişene kadar, tıkabasa doyana kadar kan emer.İnsan üzerinde 100'lerce bit olduğu ve bunların her birinin günde dört veya beş defa insanı ısırdığı düşünüldüğünde, bu canlının insana ne kadar çok sıkıntı verdiğini anlamaya yeter.Ayrıca; insanlara farklı yerlerden bulaşan bit haşeresi, geldiği yerden veya daha önce beslendiği canlıdan birçok mikrobu bir sonraki canlıya bulaştırabilir.
Bitlerle Ve Sirkelerle Mücadele
Bit taşıyan kişilerin tedavisine öncelikle saçlarından başlamak gerekir.Elbette farklı tiplerde bitler bulunsa da, sık görülen saç bitleri için; içinde permetrin, lindan ya da piretrin bulunan bit öldürücü ilaçların bulunduğu bit şampuanları kullanmak gerekir. Kullanılan ilaçlar güzel kokulu, saçları dolaştırmayan, taramayı zorlaştırmayan, etrafa bulaşmayan, boyalı ve permalı saçlarda problem oluşturmayan özelliklere sahip olmalıdır.Kalıcı etkisiyle bitlerin saça tekrar yerleşmesini engellemeli ve sadece bitleri değil, sirkeleri de eş zamanlı olarak yok etmelidir.Diğer bir yöntem ise; doğal bileşenlerle hazırlanmış saç kınası ile saçları boyamaktır.Uygulanan bu karışım, bit ve sirkelerın saçlarda barınmasını engeller.Bunun dışında, doğal elma sirkesiyle saçlara masaj yaparak yıkamak ve bunu haftada bir defa tekrarlamak da bit ve sirkelerden korunmak için oldukça etkili yöntemdir. Bir diğer korunma yöntemi ise; ısırgan otudur.Suda kaynatılmış ısırgan otunun özü ile saç diplerindeki mikroplar dezenfekte edilir ve saçlar mikroplardan arınır.Bunlara ek olarak; evde bit ve sirkelerin barınabileceği her türlü eşya ve giysinin yumurtalardan (sirkelerden) arındırılması gerekmektedir.Bunun için elbiseleri 60-90 °C arasında bir sıcaklıkta 1-2 saat arası yıkamak yeterlidir.
Bit İlaçlamasında Akdeniz Hijyen!
Yaşam alanlarına yapılacak bit ilaçlaması, genellikle sıvı ilaçlardan oluşmaktadır.Bu uygulama genellikle ULV soğuk sisleme yöntemi ile, 5–40 gün arasında bir süre içerisinde iki (2) defa yapılır. Çünkü bitler yumurta bırakan haşereler sınıfındadır ve yumurtalarına hiç bir maddenin zarar verememesinden dolayı doğal oluşum süreçleri beklenir.Sağlık Bakanlığı onaylı özel üretim olan sıvı ilaçlar kullanılarak yapılan bit ilaçlama işleminden sonra, evinizin veya yaşam alanınızın bitlerden ve sirkelerden arındırılması ancak mümkün hale gelebilecektir.
Antalya'da ve Alanya başta olmak üzere tüm ilçelerinde işletmelere ve yaşam alanlarına profesyonel bit ilaçlama hizmeti veren şirketimiz; uluslararası yasa ve normlara uygun olarak işletilmekte, gerekli izinlere ve sertifikalara (Biyosidal Ürün Uygulama İzin Belgesi) sahip olmakla birlikte, ulusal kriterlere uygun ve uluslararası standartlarda, Antalya bölgesinin genelinde ilaçlama hizmeti vermeye devam etmektedir.Ayrıca işletmemizde kullanılan ilaçlama ekipmanları ve malzemeleri; Sağlık Bakanlığı ve tüm ilgili kurumlarca onay almış olup, insan sağlığını tehlikeye atacak her türlü etkenden arındırılmış biosidal ürünlerden oluşmaktadır.
Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından yapılan denetimlerde her zaman başarılı grafik çizen firmamız Akdeniz Hijyen; Sağlık Bakanlığı'na bağlı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu tarafından hazırlanmış olan Biyosidal Ürünlerin Kullanım Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarını gözeterek bit ilaçlama hizmetini vermektedir.Ayrıca uzman personelimiz ve çalışanlarımızın hepsi Türkiye Halk Sağlığı Kurumu tarafından verilen Biyosidal Ürün Uygulayıcı belgesine sahiptir.
Farklı haşerelerle ilgili mücadele yöntemlerine ise; buradan ulaşabilirsiniz.
- Günün her saati (7/24) iletişim araçlarımızdan bize ulaşabilir, acil yardım talebinde bulunabilirsiniz.
- Ücretsiz keşif sistemimiz sayesinde yaşam alanlarınızda olası tehdit unsurları ve bitler hakkında uzman ekibimiz tarafından bilgi ve destek verilmektedir.
- Canlı destek operatörlerimiz aracılığıyla bitlerle ilgili yaşadığınız sorun ya da problemler hakkında yardım ve destek verilmektedir.
- Sosyal medya hesaplarımız üzerinden bize ulaşarak her türlü bit ilaçlama sorunlarınız için yardım ve destek alabilirsiniz.
- Çağrı merkezimizdeki operatörlerimiz her türlü bit sorununuz, şikayet ve önerileriniz için sizin görüşlerinizi değerlendirmektedir.